Hulp bij een kringloopwinkel, chauffeur voor een busje of iemand helpen met de Nederlandse taal: op vrijwilligersplatform NLvoorelkaar vind je rond de feestdagen veel activiteiten waar je je voor kan aanmelden. Dat kan structureel, maar ook eenmalig. Woordvoerder Anne van Roosmalen ziet dan ook een sterk toenemende interesse rondom de feestdagen van mensen die iets ‘goeds’ willen doen voor een ander.
De invulling van vrijwilligerswerk komt in allerlei vormen voorbij, maar wat er met kop en schouders bovenuit steekt zijn de aanvragen voor mensen die gezelschap zoeken. Jaarlijks zijn zo’n 40 procent van alle aanvragen gaan over eenzaamheid.
Niet wetenschappelijk bewezen
Maar dat eenzame mensen vooral tijdens de kerst een extra handje of aandacht nodig hebben is niet wetenschappelijk onderzocht, benadrukt socioloog Theo van Tilburg. Hij doet onderzoek naar eenzaamheid. Mensen verwachten volgens hem dat eenzame mensen zich tijdens de feestdagen extra eenzaam voelen, maar in de praktijk voelen die mensen dat ook buiten die dagen om. “Mensen stellen zich ook in op een kerst alleen”, zegt hij.
Dat er wellicht meer mensen zijn die zich eenzaam voelen rond kerst, valt volgens Van Tilburg wel te verklaren. “Het is winter en donker buiten. Het zijn echt familiedagen. Ook media en reclames benadrukken dit.”
Ondanks dat eenmalig vrijwilligerswerk volgens Van Roosmalen vaak zeer wordt gewaardeerd, is het niet duidelijk of die eenmalige kerstuitjes een blijvende impact heeft. “Er worden veel activiteiten georganiseerd tijdens de feestdagen, maar het is eigenlijk niet bewezen dat het ook echt helpt”, zegt Van Tilburg. Hij ziet dan ook twee kanten aan de activiteiten die worden georganiseerd. “Het is leuk dat er iets wordt georganiseerd, maar die mensen gaan daarna wel weer alleen naar huis.”
Duurzaam en persoonlijk contact
Wel ziet Van Tilburg de activiteiten tijdens de feestdagen als een opstapje naar meer contact. “Als je ervoor zorgt dat het niet bij die ene kerstmaaltijd blijft, maar dat je het contact onderhoudt.” Dat helpt iemand volgens hem veel meer dan een incidentele activiteit. “Duurzaam en echt persoonlijk contact, dat is belangrijk.”
Ook Van Roosmalen ziet een goede daad tijdens de feestdagen juist als goed opstapje naar meer contact. “We horen vaak dat mensen na een kerstmaaltijd wel met elkaar in contact blijven. Vaak omdat het zo gezellig is en in de buurt bij hun eigen huis.”
Maar structureel vrijwilligerswerk kan voor veel mensen soms als een drempel voelen. Naast een baan, je eigen huishouden en familie is het soms lastig om de tijd te vinden, terwijl veel mensen er wel positief tegenover staan. Daarom heeft Van Roosmalen een paar concrete tips, zodat je iemand wel structurele aandacht krijgt:
Beeldbellen
Eenzaamheid zit ook bij mensen die aan het inburgeren zijn, dat zijn vaak jonge en mobiele mensen. Je kan ook gewoon beeldbellen met elkaar. Ik ging zelf videobellen tijdens het koken. Dan heb je meteen iets om over te praten. Dan laten we elkaar zien we je kookt, meteen Nederlandse les. Dan breng je vrijwilligerswerk heel makkelijk naar je eigen routine.
Estafette-vrijwilligerswerk
Dat zie je bij oudere doelgroepen. Dan ga je met een oudere iets doen, dat kan wel te veel voor je alleen zijn om iedere week te doen. Je kan ook een groepje maken samen en het daar samen over hebben. Dan kan je bijvoorbeeld met z’n vieren iedere week gaan. Dan ziet die oudere iedere week iemand en jij hoeft maar 1 keer per maand te gaan. Ook een goede tip. Leuke tip om met je collega’s te doen!
