In Teylers Museum in Haarlem is tot 9 februari de tentoonstelling Yalla Yalla! Zie je in Egypte te zien. Het werk van kunstenaar Willem de Famars Testas staat centraal, maar zijn schilderijen worden met een hedendaagse blik van commentaar voorzien. Dat gebeurt met een bijzondere ‘podwalk’: een podcast die je door de tentoonstelling loodst.
Wie de tentoonstelling wil bezoeken, moet vooraf een tijdslot reserveren. Zo wordt het nooit te druk in de expositieruimte. Bij de kassa van het Teylers staat deze middag een flinke rij mensen te wachten om hun tickets te laten zien. De bezoekers krijgen een koptelefoon en een kleine tablet mee voor de podwalk. Die neemt je mee op reis door Egypte.
Schilder Willem de Famars Testas maakte vanaf 1858 een jarenlange reis door Egypte. Hij hield daar dagboeken bij en maakte veel schilderijen en tekeningen van het straatbeeld in Egypte. Het zijn prachtige schilderijen van de toen nog onbekende schilder. Zo verfijnd geschilderd dat het bijna foto’s lijken.
Podwalk
Maar de Nederlandse kunstenaar keek ook door een negentiende-eeuwse blik naar het leven in Egypte, zonder de cultuur echt te doorgronden. Dat wordt duidelijk door de podwalk die Tjitske Mussche maakte, samen met de Egyptisch-Nederlandse acteur Sabri Saad El-Hamus en conservator Terry van Druten.
Tekst loopt door onder de foto.
Het drietal reisde begin dit jaar zelf naar Egypte, vertelt Tjitske Mussche (42). “Dat was fascinerend. Sabri kent het land natuurlijk goed en spreekt de taal. Dan maak je een andere reis dan een gewone toerist. We waren er negen dagen.”
Maar was is een podwalk precies? “Ik maak veel audiotoers voor musea, maar dit was een nieuwe manier van werken. Geen korte, droge verhaaltjes bij een schilderij, maar een echt verhaal met een begin en een eind. We willen de bezoekers het gevoel geven dat ze zelf in Egypte zijn. En die fantastische schilderwerken in een hedendaagse context plaatsen.”
Vijftig minuten audio
Dat verhaal duurt maar liefst vijftig minuten. Maar het zorgt er wel voor dat je echt de tijd neemt voor de kunstwerken, het verhaal erachter en het commentaar erop. “Ik vond het eigenlijk nog te kort”, lacht Tjitske. “Maar aan de aandachtsspanne van de museumbezoekers zit natuurlijk ook een grens. Ik heb heel wat moeten schrappen.”
Tekst loopt door onder de foto.
De techniek achter de podwalk is vrij nieuw. Het apparaatje herkent bijvoorbeeld in welke ruimte in het museum de bezoeker is. Zo krijg je steeds het juiste verhaal op de juiste plek te horen. Dat is soms confronterend. Bijvoorbeeld wanneer acteur Sabri Saad El-Hamus vertelt hoe het is om in een compleet andere wereld terecht te komen en als gelukszoeker te worden gezien.
Anderhalf jaar mee bezig
De combinatie van de kunstwerken van Testas en de verhalen in de podcast werkt. Het vormt een bijzonder geheel. “Ik ben heel blij met het resultaat”, zegt Tjitske. “We zijn er anderhalf jaar mee bezig geweest. Het was bij de opening dan ook heel spannend hoe de reacties zouden zijn. Maar die reacties waren goed, meerdere mensen waren echt ontroerd.”
De tentoonstelling Yalla Yalla! werd een paar weken geleden geopend en is nog tot 9 februari te zien in het oudste museum van Nederland. De bezoekersaantallen zijn goed, meldt een woordvoerder van het Teylers. Wekelijks maken zo’n 3000 mensen hun ‘reis door Egypte’.
