Op vakantie lastiggevallen door de baas: ‘Zo onschuldig is het niet’ | RTL Nieuws

Elise de Rooij


Altijd bereikbaar

Door RTL Nieuws··Aangepast:

© ANPOp vakantie lastiggevallen door de baas: 'Zo onschuldig is het niet'

RTL

Altijd en overal op de wereld verbonden zijn is hartstikke handig, maar het betekent ook dat een berichtje over werk zo is verstuurd. Dat ene mailtje: ach, dat kan ook wel even voor die bergwandeling. Maar wat doet het eigenlijk met je brein, constant met je werk bezig zijn? “Je waakvlam blijft aanstaan, waardoor je nooit écht ontspant.”

Zo onschuldig is je mail checken bij het zwembad niet, weet breinexpert Mark Tigchelaar. Telkens als je op vakantie een werkbericht krijgt, komen meerdere stofjes in de hersenen vrij, waaronder het stresshormoon cortisol. Dit zorgt ervoor dat je alert bent en snel kunt schakelen. Maar als die cortisol te hoog is en blijft aanhouden, zorgt het voor een aanhoudende vorm van stress. En langdurige stress kan later zorgen voor fysieke of mentale klachten en zelfs tot uitval. “Ook als je alleen voor spoedvragen bereikbaar bent, blijft de waakvlam aan en lukt het niet die totale ontspanning te bereiken.”

Hoofd nog ‘aan’

Juist daarom is het volgens hem belangrijk tijdens een vakantie los te komen van werk. Dit is vooral moeilijk bij de ‘kenniswerker’ zo, zegt Tigchelaar. “Je kan fysiek op vakantie zijn, als je hoofd nog ‘aan’ staat door je mail te lezen, ben je nooit echt weg.” 

Tigchelaar vergelijkt het met op de bank een dutje willen doen als je weet dat de postbode elk moment voor de deur staat met een pakketje. “Je bent gewoon niet echt ontspannen als een mailtje zou kunnen komen waarop je moet reageren. Wie bereikbaar wil of moet zijn op vakantie, blijft het cortisol aanspreken en dat betekent niet-opladen.”

Bij elke mentale inspanning maken je hersenen afvalstoffen aan, waaronder het aminozuur glutamaat. Die afvalstoffen zijn een soort vergif dat je lichaam moet opruimen. Dat opruimen gebeurt door ontspanning zoals slaap of tijdens een pauze op je werk. Maar dus ook tijdens een vakantie. “Als je dit proces ondermijnt, kan dit later invloed hebben op je productiviteit. Je wordt minder effectief en gevoeliger voor stress of negatieve emoties.”

Wie juist stress krijgt van zijn mail niet checken, kan er baat bij hebben op een zelfgekozen moment even de inbox te openen. “Dit noem ik ‘mentale jeuk’, als je even dat dopamineshotje neemt om bij het ontbijt of ’s avonds toch te kijken of je niets belangrijks hebt gemist. Het gevaar is alleen dat naast dat ene urgente mailtje ook een hoop minder belangrijke berichten binnenstromen”, zegt Tigchelaar.

Werkappje na kanotrip

Werknemers kunnen zelf bepalen of ze hun (werk)mail op vakantie checken, een appje is meer ‘in your face’, zegt organisatiepsycholoog Lennard Toma. “Zo’n bericht zie je ook als je even op je telefoon kijkt of je partner veilig terug is gekomen van die kanotrip of als je een vakantiefoto stuurt naar de familieapp. Je kan er niet omheen en hebt dus niet de vrijwilligheid om op jouw voorwaarden naar een werkbericht te kijken.”

Wie het bericht stuurt, brengt de vakantieganger in conflict: je wordt gestoord op een moment waarop je ontspannen wil zijn. “Met zo’n appje breng je iemand in verantwoordelijkheidsconflict: reageer je even snel of negeer je het omdat je op vakantie bent? En als je het negeert, blijft er dan geen schuldgevoel hangen? Wat je ook doet: het interne conflict zorgt voor verhoogde cortisol.”

Noodzakelijk bereikbaar

De oplossing zit volgens Toma bij zowel de werkgever als de werknemer. “De organisatie moet een beleid bepalen wat een prettige manier is om met werknemers in hun vakantie om te gaan. Je kunt met elkaar afspreken waar de grens ligt tussen noodzakelijk bereikbaar zijn en zaken waarvoor ze je vooral niet moeten storen.”

De werknemer heeft hier volgens Toma ook een zegje in. “Die kan zeggen hoe ze benaderd willen worden, via mail zodat jij zelf het moment kiest dat je kijkt, of via een belletje. Wat je ook doet: stem het van tevoren af. Niets is zo vervelend als je in een restaurant zit en je een werkappje krijgt over een piekerproject.”

Want ook in het onderwerp zit een verschil: het is wat anders een bericht te krijgen over de zwangere collega die bevallen is, dan een moeizaam project dat helemaal in de soep dreigt te lopen. Als de piekermodus aan gaat, stijgt het cortisolniveau, daar zijn beide experts het over eens. Liever zet je de focus voor je werk tijdens een vakantie gewoon helemaal uit.



Website

Lees ook deze artikelen

Geef een reactie