De expositie loodst de bezoeker tussen heden, verleden en toekomst. Oude telescopen en fossiele resten van uitgestorven planten staan naast moderne kunstwerken. Van vroege lichtvervuiling tot de toename van satellieten in het luchtruim.
“We moedigen de bezoeker aan om na te denken over deze onderwerpen”, zegt conservator Rieke Vos. “Zo is er die ‘Refugee Astronaut’, die op zoek is naar een plek in het universum om te leven, omdat de aarde dat niet meer te bieden heeft. Je zou hem kunnen zien als een klimaatvluchteling. Hij wordt hier omringd door resten van planten en dieren die allemaal ooit uitgestorven zijn.”
Het mysterie ontrafelen
Marjolijn van Heemstra, schrijver, dichter en stadsastronaut heeft als artist in residence meegewerkt aan de tentoonstelling. Haar boek ‘In lichtjaren heeft niemand haast’ vormde de inspiratie voor Kosmos.
“Die grote beweging fascineert me”, vertelt ze als ze omhoog wijst naar de hemel. “Dat wat we niet begrijpen, maar waar we toch onderdeel van zijn. Maar ook hoe we met die ruimte omgaan en hoe die gekoloniseerd wordt door een handjevol steenrijke mensen.”
Heemstra woonde een tijdje naast het museum: “Wat heel mooi is, als je hier bent is dat je al die oude apparatuur ziet en echt voelt hoelang de mens al bezig is dat mysterie te ontrafelen.”
Eigenlijk onderzoekt het museum onze relatie met de sterren en het heelal. En vertelt het de geschiedenis van die relatie door de jaren heen. Rieke Vos: “Onze cultuurgeschiedenis zit vol met de aanwezigheid van sterren en daar willen we mensen bewust van maken. Die sterren hebben en rol in ons leven en wat betekent het als we ze straks niet meer kunnen zien.”
Wij zijn de kinderen van de sterren
Een van de kunstwerken in de tentoonstelling is een verzameling rouwkaarten. Telkens wanneer een ster sterft, schrijft de kunstenaar een kaart aan een beroemde astronoom met de boodschap: ‘I’m sorry to inform you that star has passed away.’
Dit werk benadrukt het besef dat sterren net als wij een levenscyclus hebben. “Wij zijn als het ware de kinderen van de sterren. De dood van een ster is de start van nieuw leven.”
De tentoonstelling Kosmos is nog tot 29 juni te zien in het Teylers Museum in Haarlem.
