·Aangepast:
RTL
Het kloosterleven heeft een verrassende comeback gemaakt, zij het zonder monniken en habijten. In plaats daarvan zijn het de stilte retraites die mensen, onder wie hipsters, in toenemende mate weten te vinden. “Hoe drukker de maatschappij, hoe drukker de retraites in ons klooster.”
De kloosters in Nederland, van het Dominicanen Klooster in Huissen tot de Abdijen van Egmond en Berne in Noord-Brabant, organiseren deze retraites waar rust en bezinning centraal staan. En ook het Klooster Nieuw Sion nabij Deventer speelt in op deze behoefte. Steeds meer mensen kiezen voor een paar dagen stilte in een klooster. Waarom is dat precies?
Behoefte aan stilte en rust
Marten IJmker, directeur van Klooster Nieuw Sion, ziet het duidelijk voor zich. “Het programma-aanbod in ons klooster blijft maar groeien, want er is een enorme behoefte in de samenleving aan stilte en rust”, zegt hij. In een tijd waarin we constant worden bestookt door e-mails, WhatsApp-berichten en telefoontjes, biedt het klooster een toevluchtsoord. “Hier kunnen mensen gewoon tot rust komen.” IJmker merkt dan ook dat de retraites steeds drukker worden. “Hoe drukker de maatschappij wordt, hoe drukker de retraites in ons klooster worden.”
Het Klooster Nieuw Sion heeft de laatste jaren zijn aanbod flink uitgebreid om aan de groeiende vraag te voldoen. Waar het klooster oorspronkelijk vooral bekend stond om spirituele retraites, biedt het nu ook natuurretraites, eendaagse programma’s zoals collegedagen en lezingen, en langere retraites van meerdere dagen. “Afgelopen zaterdag ontvingen we veertig mensen, en volgend weekend komen er zeven. De behoefte is duidelijk zichtbaar”, vertelt hij.
Volgens de directeur is dit een nieuwe manier van klooster-zijn. “Kloosters zijn van oorsprong ontstaan om dichter bij God te komen, maar ook dichter bij jezelf, bij elkaar en bij de natuur. Alles versterkt elkaar in dat proces”, legt hij uit. Door deze elementen te combineren, probeert Klooster Nieuw Sion een plek te bieden waar mensen niet alleen innerlijke rust vinden, maar ook verbinding met de natuur en met anderen.
Toeristisch gedeelte
De behoefte aan stilte is iets wat ook cultuurtheoloog Frank Bosman erkent. Hij begrijpt heel goed waarom mensen een paar dagen in een klooster willen verblijven. “Het biedt een stukje mystiek en de serene sfeer van een kloostertuin”, zegt hij. Maar Bosman ziet er ook een toeristisch en consumentistisch aspect in: “Je boekt letterlijk een paar dagen stilte.” Toch vindt hij het belangrijk om het als iets kostbaars te beschouwen. “Stilte is een van de meest schaarse dingen, samen met tijd. Het is iets heel kostbaars.”
Bosman gaat verder: “Stilte is niet alleen de afwezigheid van geluid zoals praten of de radio. Als je die eerste laag van stilte ervaart, ontdek je dat het ook de aanwezigheid van iets of iemand anders kan zijn, zoals Boeddha, de geest, of de natuur”, legt hij uit. Het is deze ervaring van ‘iets groters’ dat volgens Bosman de aantrekkingskracht van klooster retraites versterkt.
Wat kost het?
De prijzen voor een stilte retraite variëren, afhankelijk van het klooster en het programma. Zo kost een kloostercollege in Klooster Nieuw Sion tussen de 59 en 89 euro, terwijl je voor een meerdaagse retraite tussen de 200 en 400 euro betaalt.
En hoewel het misschien lijkt alsof stilte retraites steeds meer door ‘hipsters’ worden ontdekt, ziet Bosman dit als iets positiefs. “Als hipsters bereid zijn veel geld te betalen om in een klooster de stilte te ervaren, en kloosters kunnen daarmee het onderhoud van de gebouwen bekostigen, dan is dat in mijn ogen prima. Het is een manier om de kloostergebouwen te behouden en een plek voor stilte beschikbaar te houden.”
