Met 25 concrete adviezen voor een duurzamere stad heeft het eerste burgerberaad van Haarlem de politiek aan het werk gezet. Voor het eerst betrekt de gemeente op deze manier zo de inwoners actief bij een politieke kwestie. Over twee maanden moet blijken of de oplossingen ook echt worden ingezet.
Aandachtig kijken 77 mensen in de zaal naar hun laptop, tablet of telefoon, waarop ze kunnen stemmen. Eén voor één passeren mogelijke maatregelen en oplossingen de revue, die ze de afgelopen maanden samen bedacht hebben om ervoor te zorgen dat Haarlem het hoofd kan bieden aan de toenemende CO2-uitstoot. Niet een kleine kwestie, waar een panklare oplossing voor is. Maar de leden van het Haarlemse Burgerberaad stemmen optimistisch in met bijvoorbeeld het plan voor een soort wijkcompetitie, waar de inwoners het meeste doen om ‘groen’ te zijn.
De Haarlemse politiek wil graag minder van bovenop allerlei maatregelen nemen, en meer luisteren naar ideeën die op straat leven. In Amsterdam is ook al zo’n burgerberaad georganiseerd om adviezen te krijgen voor een schone stad. In Zaandam mocht een groep van ruim honderd mensen meedenken over de woningnood.
Cijfers en feiten
Na 6.000 willekeurig verstuurde uitnodigingen, meldden 650 Haarlemmers zich aan om aan deze pilot mee te doen. Uit deze groep werden 120 mensen geloot, waarvan 90 de eerste van vijf dagen aanwezig zijn. Uiteindelijk blijven 77 mensen over, nadat een paar door ziekte of mantelzorg echt niet meer kunnen komen op de bijeenkomsten op zaterdag.
De groep moest een zo goed mogelijke doorsnee van de inwoners van de gemeente weergeven. Qua leeftijd is dat aardig gelukt, die varieert van 16 tot 84. Er zit minder variatie in de migratieachtergrond.
Een burgerberaad is een middel voor de overheid om inwoners te betrekken bij het nemen van besluiten. Het wordt lokaal, maar ook landelijk toegepast. De burgers krijgen geen beslissingsmacht, maar een burgerberaad moet wel zorgen voor meer betrokkenheid. De politiek krijgt hierdoor beter zicht op hoe de mensen denken over concrete vraagstukken.
John Coppens had ruim twee maanden geleden een duidelijke missie om meer groen in de stad te krijgen, toen hij met enigszins sceptisch aan het burgerberaad begon. Hij twijfelde aan het effect van de adviezen. “Ik denk dat het een goedpratertje wordt. Ik heb daar geen vertrouwen in”, zei hij toen tegen NH.
Tekst gaat door onder de foto
Tijdens de laatste stemming zaterdag over de adviezen en de presentatie aan de wethouders en leden van de gemeenteraad, is hij nog steeds niet overtuigd dat er wat gedaan gaat worden met de uitkomst. “Eerst zien, dan geloven. En het zijn ook vaak ideeën die er toch al waren.”
Bovendien vindt John het onderwerp van het eerste burgerberaad van Haarlem ook niet heel erg veel toevoegen. “Iedereen weet toch wel wat er moet gebeuren om een duurzamere stad te krijgen.”
“Als de vogeltjes straks weer gaan fluiten, ben ik liever op de zaterdagen op mijn tuintje”
Dat hij toch vier van de vijf bijeenkomsten van het burgerberaad heeft bijgewoond, komt door zijn nieuwsgierigheid. “En het is ook wel een leuke groep mensen.” Dat het beraad plaats vond tijdens de wintermaanden, was van doorslaggevend belang voor John om door te blijven gaan. “Als de vogeltjes straks weer gaan fluiten, ben ik liever op de zaterdagen op mijn tuintje.”
Hij is wel te spreken over de taskforce die het burgerberaad in het leven heeft geroepen uit eigen gelederen. Die gaat in de gaten houden of en wat de gemeente echt gaat doen met hun adviezen.
Maar zelf zal hij ook met argusogen in de gaten houden of in zijn eigen buurt de adviezen worden doorgevoerd. “Ik ben benieuwd of er geen groen weg gaat. Als er straks geen geld meer is voor onze buurttuin in de Indische buurt, dan zou ik wel heel erg teleurgesteld zijn.”
Oudste lid
Carolina Prang Sprong is als oudste deelnemer van het burgerberaad een stuk positiever. Twee maanden geleden zei ze al tegen NH: “Je moet toch een beetje vertrouwen erin hebben. Het moet toch ooit gebeuren. Er wordt sinds de jaren zestig al gewaarschuwd dat we iets aan de vervuiling moeten doen.”
Ze heeft niet alleen alle bijeenkomst bijgewoond, maar is ook thuis aan de slag gegaan. Haar zelf geschilderde en opgemaakte poster voor een groene stad, biedt ze trots aan wethouder Robbert Berkhout aan.
Tekst gaat door onder de foto
Carolina benadrukt aan de wethouder dat ze dit niet voor zichzelf doen, maar voor haar kinderen en kleinkinderen. Ze had juist geen beter onderwerp voor het burgerberaad kunnen bedenken. Er is volgens haar maar één oplossing: meer bomen planten. “Want de Europese Unie stelt al dat we niet voldoende de uitstoot van CO₂ kunnen terugdringen. Dan moeten we maar meer bomen hebben om dat op te kunnen vangen.”
De poster van Carolina komt in ieder geval ingelijst te hangen in de kamer van wethouder Berkhout, die gaat over de duurzame maatregelen in de stad. “Dan kan ik elke dag uw boodschap inprenten.”
Tekst gaat door onder de foto
Bij de overhandiging van de adviezen van het burgerberaad aan twee wethouders en de raadsleden die het idee voor een burgerberaad in Haarlem lanceerden, hebben de leden van het burgerberaad nog een dringende oproep. “We hebben hier met z’n allen soms echt gevochten voor onze ideeën. We hopen wel dat die energie nu doorgaat in de politiek. Anders is dit een gemiste kans”, zegt Odette Oostindien namens de groep van 77 Haarlemmers.
Agenda
Wethouder Bas van Leeuwen heeft als doel om Haarlemmers meer te betrekken bij de politieke beslissingen in de gemeente. Hij belooft dat in ieder geval snel de adviezen in de gemeenteraad besproken gaan worden. “We hebben ruimte in onze agenda’s gemaakt om dit snel door te zetten.”
Over een paar weken wil het collegebestuur een eerste advies geven over de voorstellen van het burgerberaad. Dan worden ze ook openbaar gemaakt. In maart is de gemeenteraad knopen door te hakken.