Gemeentelijke taken
Gemeenten hebben verschillende wettelijke taken, die ze zelf betalen.
Een belangrijke en ook dure taak is het sociaal domein. Bijstandsuitkeringen, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning WMO, de Participatiewet en de Jeugdhulp komen allemaal uit het potje van de eigen gemeente. Ook op het gebied van onderwijs heeft de gemeente een belangrijke taak: niet alleen is die verantwoordelijk voor de huisvesting van scholen, ook leerlingen die extra begeleiding zoals vervoer nodig hebben, komen op het conto van de gemeente.
De gemeente bepaalt ook hoe een gebied eruitziet. Bestemmingsplannen bepalen waar woningen staan, waar bedrijven komen en welke grond bedoeld is voor natuur of landbouw. Toezicht op woningbouw ligt ook bij de gemeente, net als de aanleg en het onderhoud van straten en wegen.
Een andere belangrijke taak is het verdelen van subsidies. Zwembaden, bibliotheken en sportverenigingen zijn vaak voor een groot deel afhankelijk van geld van de gemeente.