Het schapenbotje met de bilzekruidzaden maakt deel uit van de opgravingen die in 2011 werden gedaan in Houten. Martijn Haasteren, die de ontdekking deed, heeft 80.000 botjes onderzocht die toen uit de grond zijn gehaald. “Ik ben super blij met deze vondst zo lang na de opgravingen zelf”, vertelt Haasteren tegen Editie NL.
De onderzoekers hebben geprobeerd om het materiaal te vergelijken en ontdekten dat de plant los te vinden is op archeologische vindplaatsen uit alle tijden. “Omdat het in voorwerpen is geplaatst weet je zeker dat het door mensen is gebruikt”, zegt Haasteren. “Dat was tot nu toe alleen nog maar bekend van priesters uit de Vikingtijd.”
Recreatief gebruik
Romeinse historische bronnen suggereren dat de bilzekruidzaden een helende werking hadden. “Die beschrijven het als een medicijn en waarschuwen voor een overdosis”, licht Haasteren toe. “In latere tijden wordt het gebruikt om in trance te komen. Recreatief gebruik is niet waarschijnlijk omdat het zo krachtig is.”
Ook Bert van der Houwen, die in 2011 de opgraving leidde, is onder de indruk. “Dit botje is in die zin bijzonder omdat het een eigen leven leidde”, zegt Van der Houwen.
Volgens de kenner was eigenlijk de hele opgraving bijzonder. “We hebben een compleet geulenstelsel opgegraven”, vertelt Van der Houwen. “We hebben heel veel aangetroffen van uit de periode van de IJzertijd.”
Watervoorziening
Hij gaat verder: “Je moet je voorstellen: een rivier treedt soms buiten z’n oever, gaat dan weer terug en ergens ontstaat er weer een nieuwe geul. Nieuwe waterwegen die ontstaan worden gebruikt door mensen als watervoorziening.”
Daardoor zijn bij de opgravingen 350.000 scherven aangetroffen van de IJzertijd tot de Romeinse tijd, vervolgt Van der Houwen. “Wat zegt het beeld wat je ziet over wat voor leven er was en hoe mensen leefden daar? Dat maakt het supermooi om dit te zien.”
