Sinds 1950 is het aantal alleenstaande huishoudens in Nederland vertienvoudigd, en de verwachting is dat in 2050 de helft van alle huishoudens uit één persoon bestaat. Het wemelt dus van de singles, en het worden er alleen maar meer. Toch word je als vrijgezel nog steeds beschouwd als afwijkend, merken culinair schrijver Emma de Thouars en freelancejournalist en schrijver Lizzy van Hees.
“Mensen gaan er vaak van uit dat ‘alleen zijn’ een ongekozen lifestyle is die bovendien tijdelijk is. Een tussenfase, tot je weer iemand tegenkomt. Terwijl ook steeds meer mensen bewust kiezen voor een vrijgezel bestaan.”
In hun achtdelige podcast Steeds meer singles onderzoeken de twee vrijgezellen onder meer hoe het komt dat het aantal singles groeiende is. Lizzy: “Het heeft deels te maken met het feit dat vrouwen tegenwoordig vaker financieel onafhankelijker zijn en het zich dus kunnen permitteren om alleen te blijven of uit elkaar te gaan.”
Emma: “Scheiden is inmiddels ook sociaal geaccepteerd, waardoor mensen minder vaak blijven hangen in ongelukkige relaties.”
Lizzy: “Een andere oorzaak is het groeiende individualisme. We zijn veel meer dan vroeger bezig met persoonlijke ontwikkeling en we richten ons leven meer dan ooit in op de manier die ons het gelukkigst maakt. Een relatie hoeft daar niet per se onderdeel van te zijn.”
Emma: “Ik haal bijvoorbeeld superveel voldoening uit mijn werk. Ik ga elk jaar twee maanden naar Azië en daar word ik zielsgelukkig van, ik denk wel net zo gelukkig als wanneer ik verliefd ben.”
In hun podcast bespreken Emma en Lizzy ook waar zij en andere singles zoal tegenaan lopen. Van wonen tot geld, alles komt aan bod. Wat dat laatste betreft: als je alleen bent, is het leven een stuk duurder dan wanneer je veel kosten kunt splitten. Lizzy: “We hebben uitgerekend wat het ons kost om alleen te wonen. Wat blijkt: in verhouding zijn onze kosten gelijk aan de kosten die gezinnen met kinderen hebben.”
Emma: “En over wat kinderen wel niet kosten gaat het in gesprekken vaak, terwijl nog nooit iemand aan mij heeft gevraagd of ik wel rondkom deze maand. Ik kom wel rond, daar gaat niet om – feit is dat er gewoon minder aandacht is.”
Heus wel happy
Emma en Lizzy zijn allebei al bijna hun hele leven single, en over het algemeen ook happy. Lizzy: “Bij mij wisselt het. Het is afhankelijk van hoe ik in mijn vel zit en wat er in mijn leven speelt. Als er iets gebeurt waardoor alles op losse schroeven komt te staan, kan ik me voorstellen dat het fijn is om iemand naast me te hebben. Maar een van de voordelen van lang alleen zijn, is dat ik een heel sterke band heb opgebouwd met dierbare vrienden. Zij staan als een familie om me heen. Het zou mooi zijn als we alle relaties die bijdragen aan je levensgeluk als gelijkwaardig gaan zien, in plaats van alleen die romantische relatie zo te verheerlijken.”
Emma is nooit een ongelukkige vrijgezel geweest, maar ze worstelde er wel lang mee dat ánderen van haar verwachtten dat ze een relatie zou krijgen. “Ze namen ook aan dat ik daarop zat te wachten, terwijl dat helemaal niet zo is. Ik ben op dit moment echt heel gelukkig in mijn eentje.”
Toch blijkt het lastig anderen ervan te overtuigen dat je als single écht gelukkig kunt zijn. Lizzy: “Het is echt opvallend hoe vaak ons wordt gevraagd of we al een vriend hebben. Alsof alleen zijn niet goed genoeg is. Vroeger vond ik dat weleens lastig, nu ik wat ouder en zelfverzekerder ben doet het me niet meer zoveel.”
Emma: “Dat heb ik ook. Ik ben nu wat mondiger. Als vrienden me te kritisch noemen of dateverhalen van mij willen horen omdat ze zelf niet meer daten, zeg ik gerust dat ik niet hun entertainment ben.”
Lizzy: “Kijk, mensen bedoelen het natuurlijk goed. Ze gunnen je een relatie, omdat ze daar zelf geluk uit halen. Maar dat gaat voorbij aan het feit dat een heleboel mensen het fijn vinden alleen.”
Emma: “En mensen in relaties kunnen ook heel ongelukkig zijn hè? Het ene is niet beter dan het andere. Iedere persoonlijke situatie is anders. De één gedijt beter bij het een, de ander bij het ander.”
Maar zelfs de gelukkigste vrijgezel ontkomt niet aan het feit dat de maatschappij voornamelijk is ingericht op stellen en gezinnen. Neem alleen al de verpakkingen in de supermarkt. Emma: “Die zijn vaak te groot voor in je eentje. En als je zo’n kleiner zakje of blikje koopt, betaal je verhoudingsgewijs het dubbele. Supermarkten zijn helemaal niet transparant over die prijsverschillen.”
Alles zelf doen
En heb je eenmaal te duur of te veel eten gekocht, dan moet je het ook nog eens altijd zélf klaarmaken – al die moeite voor jou alleen – en mag je daarna ook zelf de vaatwasser inruimen. Emma: “Ik vind het mentaal weleens pittig dat je alles zelf moet doen. Een fotolijst ophangen, een balkonbar installeren. Als het lukt ben je extra trots, maar het voelt af en toe wel als een last.”
Basaler nog is de woningmarkt: in je eentje is het haast onmogelijk om een huis te kopen. Emma: “In je eentje een hypotheek afsluiten is zoveel moeilijker dan als koppel.” En wil je als alleenstaande geld nalaten aan een ander, dan moet over dat bedrag veel meer erfbelasting worden betaald dan wanneer je iets nalaat aan een kind of fiscaal partner.
Lizzy: “Als je kijkt waar dat soort constructies vandaan komen, kom je erachter dat het in de politiek haast nooit over alleenstaanden gaat. Er is maar één partij die alleenstaanden in het partijprogramma heeft opgenomen, en dat is D66. Terwijl straks de helft van het land uit alleenstaanden bestaat! En dat zijn niet alleen happy singles zoals wij, maar ook eenzame ouderen, vrijgezellen met een kinderwens en alleenstaande ouders, die weer tegen andere dingen aanlopen. Om nog maar te zwijgen over alleenstaanden die ziek worden. Voor hen allemaal moet meer aandacht zijn in de politiek.”
Om ons land singlebestendiger te maken, zouden er in ieder geval meer kleine, betaalbare woningen moeten worden gebouwd, vinden Lizzy en Emma. Daarnaast hopen ze dat de sociale norm verschuift, zodat het hebben van een relatie niet meer wordt beschouwd als het hoogste goed.
Lizzy: “We zijn van jongs af aan zo geprogrammeerd met ‘op ieder potje past een dekseltje’, dat iets anders haast ondenkbaar is. Happily ever after, dat ben je altijd met een ander. Ik merk bij mezelf ook dat ik teleurgesteld ben als de hoofdpersoon in een film of serie alleen eindigt. Dat ideaalbeeld zit zo diep.”
Eeuwige vooroordelen
Met hun podcast willen Lizzy en Emma singles normaliseren en emanciperen. “Het wordt tijd dat we loskomen van die ingeprente norm en die eeuwige vooroordelen. Singles worden nog altijd gezien als ofwel vrijgevochten óf zielig. Terwijl er nog van alles tussenin zit.”
Steeds meer singles is sinds woensdag te beluisteren op alle podcastapps.
