Het was een wereldprimeur: de bamboehaag langs de N245, de weg tussen Alkmaar en Schagen. Maar helaas doet het niet wat het moet doen: het geluid van voorbijrazend verkeer absorberen. “Slechts 2 decibel, en geen 9 zoals we hoopten.” Maar van een regelrechte mislukking wil de provincie zeker niet spreken.
“Eigenlijk was dit eindresultaat wel onze verwachting”, erkent projectleider Arjen Mink (41) van de provincie. “Een tussentijdse meting gaf ook al eens aan dat het onvoldoende was: 1 dB, en dat is bijna niet waarneembaar. De teleurstelling was toen in feite groter.”
Wereldprimeur
Eerst terug naar het begin. In Oudkarspel werd een levende bamboewand geplant als natuurlijk geluidsscherm. Nergens ter wereld bestond nog zoiets, een primeur dus. Onderzocht werd of bamboe een alternatief kon zijn voor de traditionele geluidsschermen van beton of glas om verkeersherrie tegen te houden.
‘Bamboe is goedkoop, duurzaam en oogt een stuk vriendelijker’, was de gedachte. Het idee kwam vanuit Amsterdam, maar daar was geen geschikte locatie om het uit te proberen. Zo kwam men terecht langs de N245, omdat de berm er breed genoeg is en er voldoende verkeer voorbij raast.
In 2015 startte de proef met een bamboehaag van 150 meter lang en 6 meter breed. De test zou zo’n vijf jaar duren. Halverwege het traject sprak NH met projectleider Arjen bij het scherm, en testten we zelf alvast of het stiller is achter de groene stengels.
Tekst gaat verder onder video.
Op zo’n 6 meter zou de bamboe z’n ideale hoogte hebben bereikt, maar de plant bleek een eigen willetje te hebben en groeide niet hard genoeg; zeker niet in dichtheid. Na de tegenvallende tussenmeting is besloten de bamboe toch nog een kans te geven, tot deze zomer. “De totale kosten, zo’n 300.000 euro, waren te overzien en alle partners bleven aan boord”, vertelt projectleider Arjen Mink.
En nu, ruim acht jaar later, is de definitieve conclusie bekend: het houdt geluid tegen, maar onvoldoende om een gewoon scherm te vervangen. “Het ligt echt aan de verdichting die niet doorzette”, licht Arjen toe. “Je krijg niet echt een dichte haag, geen massa die het geluid voldoende weerkaatst.”
Geen mislukking
Maar van een complete mislukking is geen sprake. “Als provincie hebben we onszelf doelen gesteld op het gebied van duurzaamheid. Die behalen we alleen als we buiten de gebaande paden durven te treden. Daarom werken we aan innovaties, zoals dit scherm”, stelt gedeputeerde Jeroen Olthof.
En volgens Arjen heeft het project echt wel belangrijke informatie opgeleverd. Ook draagt het bij aan het wetenschappelijk onderzoek naar geluidsschermen van levende planten. “We hebben er uit gehaald wat er in zat. En weet je wat mooi was: ik werd al die jaren bijna maandelijks door studenten benaderd uit verschillende landen met vragen over het project.”
“En bamboe als product is zeker niet nutteloos. Je zou het eventueel best als scherm kunnen gebruiken op plekken waar het meer esthetisch van waarde is, plus dat het een kleine geluidsreductie oplevert – afhankelijk van de breedte. En het project geeft ook inspiratie: bamboe als bouwmateriaal is niet meer weg te denken, en je hebt er zelfs onderbroeken van.”
Pandavoer?
Uiteindelijk wordt de bamboehaag naast de N245 weggehaald. “Het voelt aan de ene kant wel jammer om er na al die jaren afscheid van te nemen”, vindt Arjen die het project al die tijd heeft begeleid. “Maar het past niet in de provinciale landschapsvisie: het is een uitheemse exoot.”
Er wordt gekeken of de bamboe hergebruikt kan worden en anders wordt het verwerkt als gft-afval. “Dat laatste is waarschijnlijk het geval, omdat deze bamboe al te oud is. Voor hergebruik willen ze jonge scheuten.” Voer voor panda’s wordt het daardoor ook niet, weet Arjen. “Die houden ook meer van de jonge blaadjes en stengels.”
