De Grutto, de tapuit, de kokkel en de zilvermeeuw, maar ook veenmos: allemaal planten en diersoorten die bepalend zijn voor de Noord-Hollandse natuur. Dick de Vos schreef er een boek over: Canon van de Nederlandse Natuur. We zijn op stap in de Noordduinen.
NNH 120 Canon van de Nederlandse natuur Natuurcanon Dick de Vos – NH Nieuws
Het lijkt erop dat we gelijk beet hebben: een tapuit. Even later blijkt het een roodborsttapuit en die is veel minder zeldzaam. “De tapuit broedt in konijnenholen”, vertelt Dick. “De konijnen zijn door ziekten bijna helemaal uit het duin verdwenen, dus de tapuit heeft het zwaar. Hier in de buurt van Den Helder komen ze nog wel voor. Natuurbeschermers houden met de hand konijnenholen open zodat tapuiten er nog kunnen broeden.” De roodborsttapuit daarentegen is veel algemener. “Die staat niet in de Canon.”
Tekst gaat verder na de foto
De grutto staat er natuurlijk ook in: het symbool van de Noord-Hollandse weiden. “Een prachtbeest”, zegt Dick. “Hoewel je je kan afvragen of het wel echt een Hollandse vogel is; de meeste tijd brengt ie door in Afrika. Rond februari maart komt ie hier, maakt een nest, broedt, voedt met geluk wat jongen op en in augustus is ie alweer vertrokken.”
Tekst gaat verder na de foto
We wandelen door de duinen en zien het helmgras staan. “Dankzij dat helmgras hebben de duinen zich gevormd waarachter Noord-Holland kon groeien. Daar is weer een andere plant bepalend geweest: het veenmos. Dat ging massaal groeien in de zoetwaterplassen die achter de duinen konden ontstaan. Metersdikke pakketten veen zijn ontstaan waar later weer turf van is gestoken, de brandstof voor de Nederlandse economie.”
Tekst gaat verder na de foto
Op het strand genieten we eerst van een andere canonsoort: de zilvermeeuw. Maar onder onze voeten vertrappen we de soort waar we eigenlijk voor kwamen: de kokkel. “Kokkels leven massaal samen net onder het zand in de kustzone die droogvalt. Ze filteren hun voedsel uit het water en worden zelf massaal gegeten door kanoeten (dat zijn een soort steltlopers, SR), bergeenden en door ons, mensen. De schelpen die aanspoelen zijn meestal fossiel, ze zijn al eeuwen geleden doodgegaan en bedolven onder het zand.”
Het boek Canon van de Nederlandse Natuur staat vol met dit soort verhalen. Een aanrader voor wie meer wil eten van de natuur om ons heen.
